چگونه علت کمردرد تشخیص داده می‌شود و چه درمان‌هایی دارد؟

کمردرد یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به پزشکان و نیز از شایع‌ترین دلایل مرخصی‌های اجباری و یکی از علل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است.

خوشبختانه، شما می‌توانید اقداماتی را برای جلوگیری یا تسکین بیشتر قسمت‌های کمردرد انجام دهید. اگر پیشگیری ناموفق باشد، درمان خانگی ساده و اقدامات مناسب بدن اغلب در عرض چند هفته کمر شما را بهبود می‌بخشد و آن را عملکردی نگه می‌دارد. برای درمان کمردرد به ندرت نیاز به جراحی است.

علائم

کمردرد می‌تواند از درد عضلانی تا احساس تیراندازی، سوزش یا چاقو زدن متغیر باشد. علاوه بر این، درد ممکن است به اندام تحتانی منتشر شود یا با خم شدن، چرخش، بلند کردن، ایستادن یا راه رفتن بدتر شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اکثر کمردرد‌ها به تدریج با درمان خانگی و خودمراقبتی معمولاً در عرض چند هفته بهبود می‌یابند. در صورت کمردرد با پزشک خود تماس بگیرید:

• چند هفته ادامه دارد
• شدید است و با استراحت بهبود نمی‌یابد
• به سمت پایین یک یا هر دو پا پخش می‌شود، به خصوص اگر درد به زیر زانو کشیده شود
• باعث ضعف، بی‌حسی یا گزگز در یک یا هر دو پا می‌شود
• با کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه است

در موارد نادر، کمردرد می‌تواند نشانه یک مشکل جدی پزشکی باشد. اگر کمردرد دارید، فوراً به دنبال مراقبت باشید:

• همراه مشکلات جدید روده یا مثانه شده باشد
• همراه با تب است
• به دنبال زمین خوردن، ضربه به کمر یا آسیب دیگر

علل

• کشیدگی ماهیچه یا تاندون. بلند کردن مکرر اجسام سنگین یا یک حرکت ناهنجار ناگهانی می‌تواند عضلات پشت و رباط‌های ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد. اگر در شرایط بدنی نامناسبی هستید، فشار مداوم روی کمر می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی دردناک شود.
• دیسک‌های برآمده یا پاره شده: دیسک‌ها به عنوان بالشتک بین استخوان‌ها (مهره‌ها) در ستون فقرات شما عمل می‌کنند. مواد نرم داخل دیسک می‌توانند برآمده یا پاره شوند و روی عصب فشار بیاورند. با این حال، می‌توانید دیسکی برآمده یا پاره شده بدون کمردرد داشته باشید. بیماری دیسک اغلب به طور اتفاقی هنگامی که به دلایل دیگری عکسبرداری با اشعه ایکس ستون فقرات انجام می‌دهید، مشاهده می‌شود.
• آرتروز. استئوآرتریت می‌تواند کمر را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی موارد، آرتریت در ستون فقرات می‌تواند منجر به باریک شدن فضای اطراف نخاع شود که به آن تنگی نخاعی می‌گویند.
• پوکی استخوان. اگر استخوان‌های شما متخلخل و شکننده شوند، مهره‌های ستون فقرات شما ممکن است دچار شکستگی‌های دردناک شوند.

عوامل خطر

هر کسی ممکن است دچار کمردرد شود، حتی کودکان و نوجوانان. این عوامل ممکن است شما را در معرض خطر بیشتر ابتلا به کمردرد قرار دهند:

• سن. کمردرد با بالا رفتن سن، از حدود ۳۰ یا ۴۰ سالگی شروع می‌شود.
• عدم ورزش. عضلات ضعیف و استفاده نشده در پشت و شکم ممکن است منجر به کمردرد شود.
• اضافه وزن. وزن بیش از حد بدن فشار بیشتری را به کمر شما وارد می‌کند.
• بیماری‌ها برخی از انواع آرتریت و سرطان می‌توانند به کمردرد کمک کنند.
• بلند کردن نامناسب استفاده از پشت به جای پا‌ها می‌تواند منجر به کمردرد شود.
• شرایط روانی. به نظر می‌رسد افرادی که مستعد افسردگی و اضطراب هستند، بیشتر در معرض خطر کمردرد هستند.
• سیگار کشیدن. میزان کمردرد در افراد سیگاری افزایش یافته است. این ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که سیگار کشیدن باعث سرفه بیشتر می‌شود که می‌تواند منجر به فتق دیسک شود. سیگار همچنین می‌تواند جریان خون به ستون فقرات را کاهش دهد و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.

پیشگیری

شما ممکن است با بهبود وضعیت بدنی خود و یادگیری و تمرین مکانیک مناسب بدن از بروز کمردرد جلوگیری کنید یا از عود آن جلوگیری کنید.

برای اینکه کمر خود را سالم و قوی نگه دارید:

• ورزش. فعالیت‌های هوازی منظم و کم‌تأثیر – آن‌هایی که به کمر شما فشار نمی‌آورند یا تکان نمی‌دهند – می‌توانند قدرت و استقامت کمر شما را افزایش دهند و به عضلات شما اجازه عملکرد بهتری بدهند. پیاده روی و شنا انتخاب‌های خوبی هستند. با پزشک خود در مورد فعالیت‌هایی که ممکن است امتحان کنید صحبت کنید.
• قدرت و انعطاف عضلانی ایجاد کنید. تمرینات عضلات شکم و پشت، که هسته شما را تقویت می‌کند، به حالت دادن به این عضلات کمک می‌کند تا مانند یک کرست طبیعی برای پشت شما با هم کار کنند.
• وزن سالم را حفظ کنید. اضافه وزن عضلات پشت را تحت فشار قرار می‌دهد. اگر اضافه وزن دارید، کوتاه کردن آن می‌تواند از کمردرد جلوگیری کند.
• سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن خطر کمردرد را افزایش می‌دهد. این خطر با تعداد سیگار‌هایی که در روز مصرف می‌شود افزایش می‌یابد، بنابراین ترک باید به کاهش این خطر کمک کند.

از حرکاتی که کمر شما را می‌پیچد یا فشار می‌دهد خودداری کنید. از بدن خود به درستی استفاده کنید:

• هوشمندانه بایستید: بی‌جهت خم نشوید و  وضعیت لگن خنثی را حفظ کنید. اگر مجبور هستید برای مدت طولانی بایستید، یک پا را روی یک زیرپایی پایین قرار دهید تا مقداری از بار از روی کمرتان برداشته شود. پا‌های متناوب وضعیت بدنی خوب می‌تواند استرس عضلات پشت را کاهش دهد.
• هوشمندانه بنشینید: صندلی‌ای را انتخاب کنید که پشتی خوبی داشته باشد، تکیه‌گاه دست و پایه‌های چرخان داشته باشد. قرار دادن یک بالش یا حوله در قسمت کوچک پشت شما می‌تواند منحنی طبیعی خود را حفظ کند. زانو‌ها و باسن خود را در یک سطح نگه دارید. موقعیت خود را مرتباً، حداقل هر نیم ساعت یکبار تغییر دهید.
• هوشمند بلند کنید: در صورت امکان از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید، اما اگر باید چیز سنگینی بلند کنید، اجازه دهید پا‌هایتان کار را انجام دهند. پشت خود را صاف نگه دارید – بدون پیچش – و فقط در زانو خم شوید. بار را نزدیک بدن خود نگه دارید. اگر جسم سنگین یا نامناسب است، یک شریک بلند‌کننده پیدا کنید.

تشخیص

پزشک کمر شما را معاینه می‌کند و توانایی شما را برای نشستن، ایستادن، راه رفتن و بلند کردن پا‌هایتان ارزیابی می‌کند. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد که درد خود را در مقیاس صفر تا ۱۰ ارزیابی کنید و با شما در مورد میزان عملکرد درد خود صحبت کند.

این ارزیابی‌ها به تعیین اینکه درد از کجا می‌آید، چقدر می‌توانید حرکت کنید قبل از اینکه درد شما را مجبور به توقف کند و اینکه آیا دچار اسپاسم عضلانی هستید یا خیر، کمک می‌کند. آن‌ها همچنین می‌توانند به رد علل جدی‌تر کمردرد کمک کنند.

اگر دلیلی برای مشکوک بودن وجود یک بیماری خاص وجود دارد که باعث کمردرد شما شده است، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش را تجویز کند:

• اشعه ایکس. این تصاویر تراز استخوان‌های شما و اینکه آیا آرتروز یا شکستگی استخوان دارید را نشان می‌دهد. این تصاویر به تنهایی مشکلات نخاع، عضلات، اعصاب یا دیسک شما را نشان نمی‌دهند.
• ام آر آی یا سی تی اسکن. این اسکن‌ها تصاویری تولید می‌کنند که می‌توانند فتق دیسک یا مشکلات استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، بافت‌ها، تاندون‌ها، اعصاب، رباط‌ها و رگ‌های خونی را نشان دهند.
• آزمایشات خون این‌ها می‌توانند به تشخیص اینکه آیا عفونت یا شرایط دیگری دارید که ممکن است باعث درد شما شود، کمک کند.
• اسکن استخوان. در موارد نادر، پزشک ممکن است از اسکن استخوان برای جستجوی تومور‌های استخوانی یا شکستگی‌های فشاری ناشی از پوکی استخوان استفاده کند.
• مطالعات اعصاب الکترومیوگرافی (EMG) تکانه‌های الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ‌های ماهیچه‌های شما را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش می‌تواند فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک یا باریک شدن کانال نخاعی شما (تنگی نخاع) را تایید کند.

درمان

اکثر کمردرد‌ها ظرف یک ماه پس از درمان خانگی بهبود می‌یابند. با این حال، همه افراد متفاوت هستند و کمردرد یک بیماری پیچیده است. برای بسیاری، درد برای چند ماه از بین نمی‌رود، اما تنها تعداد کمی از آن‌ها درد شدید و مداوم دارند.

مسکن‌های بدون نسخه و استفاده از گرما ممکن است تمام چیزی باشد که نیاز دارید. استراحت در رختخواب توصیه نمی‌شود.

تا جایی که می‌توانید به فعالیت‌های خود ادامه دهید. فعالیت‌های سبک مانند پیاده روی و فعالیت‌های روزمره را امتحان کنید. فعالیتی که باعث افزایش درد می‌شود را متوقف کنید، اما به دلیل ترس از درد از فعالیت اجتناب نکنید. اگر درمان‌های خانگی بعد از چند هفته جواب نداد، پزشک ممکن است دارو‌های قوی‌تر یا درمان‌های دیگر را پیشنهاد کند.

دارو‌ها

بسته به نوع کمردردی که دارید، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• مسکن‌های بدون نسخه (OTC). دارو‌های ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ، ممکن است به تسکین کمردرد کمک کنند. این دارو‌ها را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. استفاده بیش از حد می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر مسکن‌های OTC درد شما را تسکین نمی‌دهند، پزشک ممکن است دارو‌های NSAID را تجویز کند.
• شل‌کننده‌های عضلانی: اگر کمردرد خفیف تا متوسط ​​با مسکن‌های بدون نیاز به نسخه یا OTC بهبود نیافت، ممکن است پزشک یک شل‌کننده عضلانی نیز تجویز کند. شل‌کننده‌های عضلانی می‌توانند باعث سرگیجه و خواب آلودگی شما شوند.
• مسکن‌های موضعی درد: شامل کرم‌ها، پماد‌ها یا چسب‌ها حاوی مواد تسکین دهنده درد
• مواد مخدر: دارو‌های حاوی مواد افیونی، مانند اکسی کدون یا هیدروکودون، ممکن است برای مدت کوتاهی با نظارت دقیق پزشک استفاده شوند. مواد افیونی برای درد‌های مزمن خوب کار نمی‌کنند، بنابراین این درمان تنها برای کمتر از یک هفته تجویز می‌شود.
• دارو‌های ضد افسردگی: برخی از انواع دارو‌های ضد افسردگی – به ویژه دولوکستین و ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، مانند آمی‌تریپتیلین – نشان داده شده که مستقل از تأثیر آن‌ها بر افسردگی، کمردرد مزمن را تسکین می‌دهند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را برای افزایش انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات پشت و شکم و بهبود وضعیت بدن به شما آموزش دهد. استفاده منظم از این تکنیک‌ها می‌تواند به جلوگیری از بازگشت درد کمک کند. فیزیوتراپیست‌ها همچنین در مورد نحوه اصلاح حرکات خود در طول دوره کمردرد برای جلوگیری از تشدید علائم درد در حین ادامه فعالیت، آموزش می‌دهند.

جراحی و روش‌های دیگر

روش‌های مورد استفاده برای درمان کمردرد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تزریق کورتیزون: اگر اقدامات دیگر درد شما را تسکین ندهد، و اگر درد شما به پا‌های شما سرایت کند، پزشک ممکن است کورتیزون – یک داروی ضد التهابی قوی – به همراه یک داروی بی‌حس‌کننده را به فضای اطراف نخاع (فضای اپیدورال) تزریق کند. تزریق کورتیزون به کاهش التهاب اطراف ریشه‌های عصبی کمک می‌کند، اما تسکین درد معمولاً تنها یک یا دو ماه طول می‌کشد.
• نوروتومی فرکانس رادیویی. در این روش، یک سوزن ظریف از طریق پوست شما وارد می‌شود تا نوک آن نزدیک ناحیه‌ای باشد که باعث درد شما می‌شود. امواج رادیویی از طریق سوزن عبور داده می‌شود تا به اعصاب مجاور آسیب برساند، که در رساندن سیگنال‌های درد به مغز اختلال ایجاد می‌کند.
• محرک‌های عصبی کاشته شده دستگاه‌هایی که در زیر پوست شما کاشته می‌شوند می‌توانند تکانه‌های الکتریکی را به اعصاب خاصی برسانند تا سیگنال‌های درد را مسدود کنند.
• عمل جراحی. اگر درد بی‌امان همراه با درد شدید ساق پا یا ضعف عضلانی پیشرونده ناشی از فشرده‌سازی عصب دارید، ممکن است از جراحی سود ببرید. این روش‌ها معمولاً برای درد‌های مربوط به مشکلات ساختاری، مانند باریک شدن ستون فقرات (تنگی ستون فقرات) یا فتق دیسک که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده است، اختصاص دارد.

طب جایگزین

تعدادی از درمان‌های جایگزین ممکن است علائم کمردرد را کاهش دهند. همیشه قبل از شروع درمان جایگزین جدید، مزایا و خطرات را با پزشک خود در میان بگذارید.

• مراقبت‌های کایروپراکتیک. یک کایروپراکتیک ستون فقرات شما را دستکاری می‌کند تا درد شما را کاهش دهد.
• طب سوزنی. یک پزشک طب سوزنی سوزن‌های نازک استریل شده را در نقاط خاصی از بدن وارد پوست می‌کند. تعداد فزاینده‌ای از شواهد علمی نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند در درمان کمردرد مفید باشد.
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS). دستگاهی که با باتری کار می‌کند روی پوست قرار می‌گیرد، تکانه‌های الکتریکی را به ناحیه دردناک منتقل می‌کند. مطالعات نتایج متفاوتی را در مورد اثربخشی TENS نشان داده‌اند.
• ماساژ دادن. اگر کمردرد شما ناشی از تنش یا کار بیش از حد عضلات است، ماساژ ممکن است کمک کند.
• یوگا. انواع مختلفی از یوگا وجود دارد، رشته‌ای گسترده که شامل تمرین وضعیت‌ها یا ژست‌های خاص، تمرینات تنفسی و تکنیک‌های تمدد اعصاب است. یوگا می‌تواند عضلات را کشش و تقویت کند و وضعیت بدن را بهبود بخشد.